स्‍वामित्‍व सिद्धान्‍त (भाग-26)

राजयोगाची पाठात स्वामित्व किंवा डिपॉझिटरी सिद्धांताची माहिती घेतली होती. हे एक महत्वपूर्ण सिद्धांत आहे आणि म्हणून ज्योतिषी चुका करतांना दिसतात. स्वामित्व सिद्धांताच्या अनुसार कुठल्या ग्रहाची शक्ती बऱ्याच प्रमाणात त्याच्या त्याच्या स्थित होणाऱ्या राशीच्या स्वामित्वावर निर्भर करते. उदाहरणाच्या रूपात जर मानले की कुठला ग्रह उच्च चा आहे परंतु तो अश्या एक राशीमध्ये स्थित आहे ज्याचा स्वामी नीच किंवा कुठल्या अन्य कारणाने कमजोर होत असेल. अश्या स्थितीमध्ये उच्च ग्रह आपल्या क्षमते नुसार फळ देऊ शकणार नाही. हे एक अति महत्वाचे सूत्र आहे आणि याला कधी विसरलेले नाही पाहिजे. ग्रहाची ताकद कधी ही विना डिस्‍पोजिटर पाहून निर्धारित करू नये. कुंडलीच्या काही स्थितींमध्ये डिस्‍पोजिटर सिद्धान्‍त खूप महत्वपूर्ण होऊन जातो खासकरून जेव्हा काही ग्रह एकाच राशीत बसलेले असेल.

एक उदाहरण कुंडलीने समजून घेऊ. या कुंडलीमध्ये गुरु, शुक्र आणि बुध पहिल्या भावात सिंह राशीमध्ये बसलेले आहे. ज्योतिषचा सिद्धांत आहे की, शुभ ग्रह केंद्र स्थानात खूप शुभ असतात. हा एक प्रकारचा शक्तिशाली राजयोग आहे. परंतु इथे एक गोष्ट लक्षात घेण्यासारखी आहे कि तिन्ही ग्रह केंद्र स्थानात खूप शुभ असतात. हा एक प्रकारचा शक्तिशाली राजयोग आहे. परंतु इथे एक गोष्ट लक्षात घेण्याची आहे कि हे तिन्ही ग्रह सिंह राशीमध्ये बसलेले आहे आणि डिस्‍पोजिटर सुर्य म्हणजे सिंह राशीचा स्वामी सुर्य बाराव्या भावात बसलेला आहे जो की, कुठल्या ही ग्रहासाठी ही चांगली स्थिती नाही. सोबतच या सुर्याच्या नीच च्या मंगळ सोबत आहे आणि शत्रू शनी द्वारे पहिला जात आहे म्हणून डिस्‍पोजिटर सुर्य खूप कमजोर आहे. या कमजोर सुर्यामुळे गुरु, शुक्र आणि बुध ने बनवलेला राजयोग भंग झाला.

याच प्रमाणे उच्च आणि नीच च्या ग्रहांचे अध्ययन करत्या वेळी या सिद्धांताला कधी विसरले नाही पाहिजे. नीचभंग राजयोगाचा मुख्य आधार ही डिस्‍पोजिटर सिद्धान्‍तच आहे. जसे कुठल्या कुंडलीमध्ये सुर्य उच्च चा असेल म्हणजे की मेष चा असेल तर सर्वात आधी हे पहिले पाहिजे की, मंगळ कसा आहे. जर मंगळ, जो की सुर्याचा डिस्‍पोजिटर आहे, कमजोर असेल तर सुर्य चे उच्च होण्याचे फळ मिळणार नाही. या पाठच्या माध्यमातून हे लक्षात घ्या की, कुठला ही ग्रह उच्च किंवा नीच असेल तर कोणत्या ग्रहांची विशेष काळजी घेतली पाहिजे -

नमस्‍कार!