नमस्कार! उच्च, नीच राशी व्यतिरिक्त फलित साठी ग्रहांची मित्रता आणि शत्रुतेला ही जाणणे आवश्यक आहे. सुर्यादी ग्रह दुसऱ्या ग्रहांच्या प्रति सम, मित्र आणि शत्रू असतात. मित्र शत्रू तालिकेला लक्षात घ्या :
ग्रह | मित्र | शत्रु |
सुर्य | चंद्र, मंगळ, गुरू | शनि, शुक्र |
चंद्र | सुर्य, बुध | काही नाही |
मंगळ | सुर्य, चंद्र, गुरू | बुध |
बुध | सुर्य, शुक्र | चंद्र |
गुरू | सुर्य, चंद्र, मंगळ | शुक्र, बुध |
शुक्र | शनि, बुध | शेष ग्रह |
शनि | बुध, शुक्र | शेष ग्रह |
राहु, केतु | शुक्र, शनि | सुर्य, चंद्र, मंगळ |
यह तालिका बहुत महत्वपूर्ण है और इसे भी याद करने की कोशिश करनी चाहिए। यदि यह तालिका बहुत बडी लगे तो डरने की कोई जरुरत नहीं। तालिका समय एवं अभ्यास के साथ खुद व खुद याद हो जाती है। मोटे तौर पर वैसे हम ग्रहो हो दो भागों में विभाजित कर सकते हैं जो कि एक दूसरे के शत्रु हैं -
ही तालिका खूप महत्वपूर्ण आहे आणि यालाही लक्षात ठेवले पाहिजे. जर ही तालिका खूप मोठी वाटत असेल तर घाबरण्याची आवश्यकता नाही. तालिका वेळ आणि अभ्यासासोबत स्वतःहून लक्षात राहील. मोठ्या प्रमाणात तर ग्रहांना दोन भागात विभाजित करू शकतो जे की, एकमेकांचे शत्रू आहे-
भाग 1 - सुर्य, चंद्र, मंगळ आणि गुरु
भाग 2 - बुध, शुक्र, शनि, राहु, केतु
हे लक्षात ठेवण्याची सहज पद्धत आहे, परंतु प्रत्येक वेळी ही योग्य नाही. वरची तालिका लक्षात ठेवली तर जास्त उत्तम असेल.
मित्र शत्रूचा अर्थ हा आहे की, जो ग्रह आपल्या मित्र ग्रहांच्या राशीमध्ये असेल आणि मित्र ग्रहांसोबत असेल तो ग्रह अपन शुभ फळ देईल. याच्या विपरीत कुठला ग्रह आपल्या शत्रू ग्रहांच्या राशीमध्ये असेल किंवा शत्रू ग्रहासोबत असेल तर त्याचे शुभ फळात ही कमी येईल.
अधिक माहिती पुढील पाठ्यक्रमात पाहूया.